Rozmiar tekstu: Powiększ | Przywróć | Pomniejsz
Biblioteka Publiczna
w Ożarowie Mazowieckim

Halina Dziewulska

 

Halina Dziewulska. Ur. 1930 r. Od urodzenia mieszkanka Ożarowa Mazowieckiego, córka pracownika „Kabla”. Do 1959 pracownica Kabla w Dziale pracy i Płac, wieloletnia księgowa w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

 

Spotkanie.

Do Pani Haliny trafiłem przez redaktorkę przyparafialnego pisma Misericordia, panią Grażynę Lipską, której za ten kontakt niniejszym dziękuję. Aby nagrać wywiad poszliśmy razem z obawy na problemy ze słuchem naszej opowiadaczki. Jak się okazało, Pani Halina nie tylko nie miała problemów z usłyszeniem pytań, ale i żywością opisu, czy historii. Przez kolejne kwadranse wyłaniały się z jej pamięci żywe obrazy, ucieczki z Ożarowa przed nadejściem niemieckiego frontu, tułaczka pierwszych dni wojny, najbardziej czerwony okres w dziejach „Kabla” czy żywe jeszcze przerażenie stanem wojennym. Jakieś dwa dni po tym, gdy wydawało mi się, wysłuchałem całej relacji, dostałem telefon od Pani Grażyny, że Pani Halina mnie wzywa – aby dograć to, co sobie przypomniała. Każda z tych historii jest cała, skończona i opowiadana przez umysł, który umie rozróżniać między rzeczami istotnymi, dobrymi i złymi. Warto wysłuchać.

 

Wywiad w całości.

 

1. Osiedlenie w Ożarowie. Ojciec strażnikiem przemysłowym w Kablu.

2. Przedwojnie. Kamienica Bonifacego Wójcika. Najem mieszkania, zmiana wojny.

3. Przedwojnie. Koleżanki, koledzy na podwórku. Koleżanka Niemka.

4. Wojna. Wybuch. Ucieczki do sąsiednich kamienic. Schron Kabla.

5. Przed samą wojną. Pozdrawianie żołnierzy.

6. Gospodarstwo Ambrożewicza. Figurka (za Kablem).

7. Przed wojną. Kabel. Święta.

8. Przed wojną. Atmosfera. Zakupy.

9. Wojna. Początek. Bombardowania.

10. Wojna. Początek. Ucieczka przed Niemcami.

11. Rozterki podczas ucieczki. Rodzina koleżanki Milki. Niemcy przed wojną.

12. Ucieczka. Lublin. Spotkanie z Niemcami, powrót do Ożarowa.

13. Ucieczka. Ryzykowna przygoda nad Wieprzem.

14. Ucieczka. Wizyta w Jadowie. Warszawa. Głód.

15. Ucieczka. Powrót do Ożarowa. Zniszczenia. Kradzieże.

16. Zabójstwo p. Lilenthala, ojca kolezanki Milki. Radzenie sobie potem.

17. Koleżanka Milka. Spotkanie po latach.

18. Ucieczka. Powody postoju na Pradze.

19. Ożarów. Nędza okupacji. Praca za granicą Generalnej Guberni. Ryzyko zastrzelenia.

20. Ożarów. Szkoła w czasie okupacji. Arsenal w szkole. Dzieci niemieckie.

21. Ożarowscy Żydzi. Zawody, bóznica.

22. Ożarów. Zachowane przedwojenne domy. Dom Gestapo.

23. Dom Gestapo. Przygoda z kradzieżą roweru przez Niemców. Ofiary gestapo.

24. Końcówka wojny. Ucieczki Niemców. Działo Berta - Powstanie Warszawskie.

25. Końcówka wojny. Ucieczka Niemców. Palenie żywności. Szpitalik Powstańczy.

26. Koniec Powstania. Wyjście ludzi i powstańców z Warszawy. Spotkanie z krewnym.

27. Tragedia rodziny Wójcików. Śmierć rozstrzelanego i śmierć w Powstaniu. Tajne gazety. Włochy. Aresztowanie.

28. Wymarsz powstańców. Tragedia Wójcików. Osadzenie w Kablu. Wywózka do Niemiec. Śmierć syna Wójcików.

29. Okupacja. Kabel. Kradzieże w Kablu. Rozterki ojca.

30. Wyzwolenie. Polskie wojsko w Kablu. Marsze do Pallotynów.

31. Historia osobista. Kolonie, pierwsza praca zawodowa. 48 rok - Kabel.

32. Kabel. Załoga po wojnie. Urząd Bezpieczeństwa. Partia PZPR. Obniżka pensji i zamieszanie.

33. Kabel. Dział Prac i Płac. Wtyka z UB.

34. Lata 40-50. Aresztowania. Historia wujostwa z okupacji. Ratowanie od wywózki.

35. Lata 40-50. Lęk.

36. Lata 40-50. Odbudowa Warszawy. Wycieczka (marzec '45) do Warszawy. Gruzy, zwłoki, zagubienie się.

38. Lata 40-50. Kłopoty mieszkaniowe. Ludzie z Warszawy w Ożarowie.

39. Kabel. Przedwojenne kolonie dla dzieci robotników. Otwock. Skolimów. Odejście z Kabla.

40. Lata 40-60. Porządki powojenne.

41. Zmiana pracy. Lata 50-60te. Gmina jako miejsce pracy. Symbol Polski.

42. Zmiana pracy. Do Warszawy. Praca księgowej.

43. Nastroje społeczne. Rok 56, kolejne. Masówki w Kablu - przemówienia, klakierzy.

44. Nastroje społeczne. Pojawiające się niedobory - w produkcji, w sklepach.

45. Stan wojenny. Nastroje w pracy. Ostroznosc słów. Godzina policyjna. Czołgi. Łączność między miastami. Znaki.

46. Koniec komunizmu. Niedobory w sklepach. Podwyzki. Kartki. Braki.

47. Przeprowadzka do Warszawy. Solidarnosc. Strata mieszkanie - uklady partyjne.

48. Finanse na emeryturze.

49. Ursus. 76 rok. Co po strajkach.

50. 68 rok. Zamieszki na UW. Wspomnienie rektora Marii Radomskiej.

51. SGGW. Odejście na emeryturę.