Rozmiar tekstu: Powiększ | Przywróć | Pomniejsz
Biblioteka Publiczna
w Ożarowie Mazowieckim

Józef Kiljański

 

Józef Kiljański. Ur. 1929. Właściciel gospodarstwa rolniczego w Duchnicach. Mieszkaniec gminy od 1939 r. Autor „O romantycznej staromodnej wojnie”, tj. relacji z opowiadań ojca dotyczącej wojny polsko-bolszewickiej (Warszawa 2006) o raz wielu artykułów w prasie lokalnej. Człowiek żywo zainteresowany historią okolicy, rodzinnie związany z Duchnicami i Pruszkowem od początków XIX wieku.

 

Spotkanie.

„To jest mój łabędzi śpiew, łabędzi śpiew” – mówił Józef Kiljański przy trzecim już spotkaniu, bo prosiłem go, aby koniecznie, koniecznie dograł jeszcze opowieść poświęconą rolnictwu, czy też, jak sam bez wstydu mówił, „badylarstwu” w gminie. „Łabędzi śpiew” – to pewnie żal pana Józefa, że nie uda mu się napisać czegoś, co sumowałoby jego historię, czy historię kawałka ziemi w promieniu kilku kilometrów od jego domu - Pruszkowa, Ożarowa Mazowieckiego. Co myśleć o słowach Pana Józefa? Że choć nie spisał, to przedstawił uporządkowaną, zakotwiczoną w dużej historii relację, która mieni się najbardziej, gdy opowiada o sprawach sobie bliskich, prawie prywatnych.

 

1. Przedwojenna budowa domu w Duchnicach.

2. Pierwsze naloty samolotów na Warszawę.

3. Osiedlenie się Kiljańskich w gminie. Osadnictwo niemieckie. Duchnice w XIX wieku.

4. Hoserowie w XIX wieku. Transakcje ziemią.

5. Modrzejewscy Kierbedziowie. Handel ziemią. Dwór w Duchnicach.

6. Kampania wrześniowa. Wojna powietrzna. Nowe techniki.

7. Kampania wrześniowa. Bitwa Ołtarzewska. Wynuch pociągu.

8. Okupacja. Bitwa Ołtarzewska. Wizyta Niemców i ich ekwipunek. Rosół.

9. Okupacja. Ucieczka. Relacje z ludnością niemiecką. Szpieg Reiss. Bród na Utracie.

10. Okupacja. Powrót z ucieczki do Ożarowa. Powrót mężczyzn.

11. Okupacja. Wiosna 1940 roku. Sprzedaż i koniec rodzinnego interesu.

12. Okupacja. Bieda. Żywienie Handel. Łapanki.

13. Okupacja. Podziemie. Henryk Krzyczkowski. Prasa podziemna.

14. Okupacja. Wigilia 1939. Żołnierze polscy. Volksdeutsche.

15. Okupacja. Nastroje. Stosunek do Niemców. Bandytyzm. Karcelak.

16. Okupacja. Nauka. Komplety. Willa Zielińskiego.

17. Szpieg Reiss. Metody kontraktu. Zycie dziecka.

18. Okupacja. Nauka. Komplety. Willa Zielińskiego 2. Mortkowiczówna.

19. Okupacja. Zima 41/2. Ceny żywności. Przygotowania do wojny z ZSRR.

20. Wojna Niemiec z Rosją. Reakcje Volksdeutchów.

21. Wojna Niemiec z Rosją. Epizod z rosyjskimi jeńcami.

22. Wojna Niemiec z Rosją. Propaganda, kino.

23. Wojna Niemiec z Rosją. Zapaść Niemców. Reakcje sąsiadów. Przygoda kuzyna Krzeczkowskiego.

24. Podziemna zbiórka na wigilię polskich jenców. Krzeczkowski.

25. Przygotowania cywilów do frontu. Ucieczka Volksdeutschów.

26. Powstanie w getcie. Żydzi. Zabójstwa. Relacja przedwojenne. Wielkanoc 1943.

27. Duchnice. Dorfwache. Straż wiejska.

28. Koniec wojny. Nastroje i ucieczki niemieckich rolników.

29. Powojnie. Hoserowie. Herbicydy.

30. Powojnie. Ożarowskie Kółko Łowieckie. Powojenna ulga.

31. Powojnie. Kolektywizacja. Rolnicza spółdzielnia w Duchnicach.

32. Powojnie i wojna. Gospodarowanie.

33. Powojnie. Przyjezdni. Spółdzielnia. Ocaleńcy.

34. Powojnie. Gospodarzenie. Epizod z bryczką. Reakcje społeczne.

35. Powojnie. NKWD. Przekupstwo.

36. Powojnie. Technika w rolnictwie. Browarnicy Duchnice.

37. Powojnie. Duchnice. Co się wykopuje z ziemi. Losy rodzinne.

38. Pierwsza wojna światowa. Badylarstwo. Skup płodów. Prohibicja.

39. Międzywojnie i druga wojna światowa. Badylarstwo. Targi. Bogacenie się.

40. Powojnie. Rolnictwo. Eksport. Finanse. Zmiany.

41. Powojnie. Rolnicy. Wycieczki zagraniczne.

42. Powojnie. Rolnictwo. Ustrój. Nauka. Nawozy. Zdrowie.

43. Trzecia Rzeczypospolita. Skup warzyw z ulic. Targi.

44. Trzecia Rzeczypospolita. Koniec rolnictwa w Ożarowie.

 

Wywiad w całości.