3 października 2023 roku zaprosiliśmy do Biblioteki młodzież na spotkanie autorskie z Agnieszką Cubałą – polską pisarką, popularyzatorką historii, specjalizującą się w tematyce Powstania Warszawskiego.
W ten sposób chcieliśmy zachować pamięć o wydarzeniach nocy z 2 na 3 października 1944 roku, kiedy to po 63 dniach walk powstańców z wojskami niemieckimi, przedstawiciele KG AK płk Kazimierz Iranek-Osmecki i ppłk Zygmunt Dobrowolski podpisali w Dworze Reicherów, będącym kwaterą SS-Obergruppenfuehrera Ericha von dem Bacha-Zelewskiego, akt zaprzestania działań wojennych na terenie Warszawy. Z powodu braku realnej pomocy ze strony sojuszników, niedoboru broni, amunicji i ogromnej liczby rannych, a także by przestać narażać ludność cywilną, dowództwo Armii Krajowej zdecydowało o zaniechaniu dalszej walki i to właśnie nasze miasto było świadkiem tego wydarzenia.
Pani Agnieszka jest znawczynią tematu, pasjonuje się odkrywaniem ciekawostek, poznawaniem wydarzeń i ludzi, ale też chętnie dzieli się swoją wiedzą. Przez wiele lat pracowała w Muzeum Powstania Warszawskiego, koordynując prace nad realizacją scenariusza ekspozycji stałej. Opracowała hasła autorskie do „Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powstania Warszawskiego”. Konsultowała dwa rozdziały polskiej edycji książki Normana Davisa „Powstanie ’44”. Wydała też swoje publikacje, m.in.: „Sten pod pachą, bimber w szklance, dziewczyna i… Warszawa. Życie codzienne powstańczej Warszawy”, „Skazani na zagładę? 15 sierpnia 1944. Sen o wolności a dramatyczne realia”, „Igrzyska życia i śmierci. Sportowcy w Powstaniu Warszawskim”. Za popularyzację tematu otrzymała dwukrotnie nagrodę Klio, Srebrny Krzyż Zasługi oraz odznakę Zasłużony dla Warszawy.
Podczas spotkania, po nakreśleniu tła historycznego, autorka rozmawiała z młodzieżą o tym w jaki sposób można rozumieć słowo wolność współcześnie i jakie problemy napotykali powstańcy będący prawie ich rówieśnikami. Pokazała też różnice w opisywaniu wydarzeń historycznych przez kobiety i mężczyzn. W dyskusji pojawił się także wątek miłości w wojennych realiach oraz nasze, lokalne akcenty: ludzie, pomniki czy ołtarzewski cmentarz wojenny. Ogromną niespodzianką dla uczestników spotkania były nagrody za aktywność i losowanie, które przeprowadziła pisarka, a w którym do wygrania były przygotowane przez nią upominki książkowe.
Po spotkaniu zaprezentowaliśmy film „Powstanie Warszawskie” udostępniony przez MPW, który jest pierwszym na świecie filmem fabularnym zmontowanym w całości z materiałów dokumentalnych, opowiadającym o tytułowym wydarzeniu poprzez historię dwóch młodych reporterów, świadków powstańczych walk. Film wykorzystuje autentyczne kroniki filmowe z sierpnia 1944 roku. Posiłkując się nowoczesną technologią koloryzacji i rekonstrukcji materiałów audiowizualnych oraz zapraszając do współpracy grupę znamienitych twórców, jego autorzy zrealizowali projekt, który nie ma odpowiednika w skali światowej.
Serdecznie dziękujemy pani Agnieszce za pokazanie ważnej części dziejów II wojny światowej i naszego miasta w ciekawy, niebanalny sposób, za wzbogacenie opowieści archiwalnymi i współczesnymi zdjęciami, a także za zachętę do zgłębiania tajemnic historii. Za aktywny udział w spotkaniu dziękujemy klasie 8A ze Szkoły Podstawowej nr 2 im. Obrońców Warszawy w Ożarowie Mazowieckim i 7 ze Szkoły Podstawowej w Duchnicach wraz z nauczycielami. A Muzeum Powstania Warszawskiego dziękujemy za udostępnienie filmu. To było wyjątkowe spotkanie, które na długo pozostanie w pamięci uczestników.
A oto krótka fotorelacja:
