23 maja mija 180. rocznica urodzin Marii Konopnickiej. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2022 Rokiem tej pisarki, poetki, tłumaczki i publicystki doceniając jej literacki dorobek oraz wkład w działalność patriotyczną. Z tej okazji Biblioteka Publiczna w Ożarowie Mazowieckim zaprasza na wystawę prezentującą postać Marii Konopnickiej w kontekście jej twórczości dla dzieci.
Wystawa „A co wam śpiewać, laleczki?” bezpośrednio nawiązuje do tekstów niezwykle oryginalnych jak na czasy, w których powstały. Przełamywały one bowiem dydaktyczną tendencję królującą wówczas w literaturze dla najmłodszych. Artystka w swoich wierszach nie tyle pouczała dzieci, ile odwoływała się do ich wrażliwości, uczuć. Poetka deklarowała: „Nie przychodzę ani uczyć dzieci, ani też ich bawić. Przychodzę śpiewać z nimi.” Poezja Konopnickiej – melodyjna, przywołująca obrazy polskiej przyrody – wywarła wpływ na wyobraźnię kilku pokoleń młodych odbiorców i wciąż jest nam bliska.
W wystawie zacytowano wiersze Marii Konopnickiej oraz teksty publicystek: Anieli Szycówny, Marii Dłuskiej, Krystyny Kuliczkowskiej. Ilustracje stworzono na bazie kart z książek poetyckich dla dzieci autorstwa Marii Konopnickiej pozostających w archiwach Polona.
Maria Konopnicka urodziła się w 1842 roku jako córka prawnika. Jej matka zmarła, gdy miała 12 lat. Wychowanie przez ojca, w atmosferze patriotyzmu, tradycji chrześcijańskiej i surowych nauk moralnych miało na nią duży wpływ. W 1962 roku poślubiła Jarosława Konopnickiego, z którym miała ośmioro dzieci. W 1876 roku odeszła od męża i przeniosła się z dziećmi do Warszawy. W stolicy zaczęła uczestniczyć w konspiracyjnych i jawnych akcjach społecznych. Po uniezależnieniu od siebie najmłodszej córki wyjechała z Warszawy. Czas spędzała w m.in. Krakowie, Zakopanem, Wenecji, Monachium, wykorzystując go do samorozwoju. W 1886 roku poznała Marię Dulębiankę, z którą spędziła wiele kolejnych lat. Dzieliły ze sobą życie – razem mieszkały, podróżowały i inspirowały się do działania.
Za pomocą swojego pisarstwa Konopnicka protestowała przeciwko ustrojowi (w 1908 roku opublikowała Rotę – wiersz, który był jej sprzeciwem wobec polityki germanizacji w zaborze
pruskim) oraz niesprawiedliwości społecznej. Uczestniczyła w proteście przeciwko prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni, akcji potępiającej represje władz pruskich. Walczyła o prawa kobiet, o pomoc dla więźniów politycznych i kryminalnych.
Maria Konopnicka zmarła na zapalenie płuc w 1910 roku we Lwowie. W pogrzebie zorganizowanym przez Dulębiankę uczestniczyło blisko 50 000 osób, zamieniając go w manifestację patriotyczną.